Oddychanie noworodka znacząco różni się od sposobu oddychania u dorosłych. Jego układ oddechowy jest jeszcze niedojrzały, a mechanizmy regulujące oddychanie wciąż się rozwijają. Przez dziewięć miesięcy życia płodowego dziecko otrzymuje tlen przez pępowinę i nie używa płuc. Dopiero po narodzinach, kiedy pierwszy raz zaczerpnie powietrza, jego płuca zaczynają pracować samodzielnie. Proces adaptacji noworodka do oddychania atmosferycznym powietrzem jest skomplikowany i wymaga przystosowania mięśni oddechowych, klatki piersiowej i ośrodka oddechowego w mózgu.

Zobacz również: jak widzi noworodek?

Jak oddychają noworodki?

Noworodki oddychają głównie przez nos. To bardzo ważne, ponieważ umożliwia im jednoczesne oddychanie i ssanie, co jest niezbędne do karmienia piersią lub butelką. Ich drogi oddechowe są jednak bardzo wąskie, co sprawia, że nawet niewielka ilość wydzieliny lub obrzęk błony śluzowej może utrudnić przepływ powietrza. Dlatego tak często można usłyszeć delikatne sapanie lub chrapanie u noworodków, zwłaszcza jeśli ich nos jest lekko zatkany.

Oddychanie noworodka bywa nieregularne, co może niepokoić świeżo upieczonych rodziców. Często można zauważyć krótkie przerwy w oddechu (tzw. okresowe oddychanie), które trwają kilka sekund i są całkowicie normalne. Wynika to z niedojrzałości ośrodka oddechowego w mózgu, który dopiero uczy się regulować rytm oddychania.

Zobacz również: co noworodek słyszy?

Na co zwrócić uwagę obserwując oddech noworodka?

Obserwacja oddechu noworodka jest istotna, aby wcześnie wychwycić ewentualne problemy zdrowotne. Oto najważniejsze aspekty, na które warto zwrócić uwagę:

1. Częstość oddechów – jeśli oddech przekracza 60 oddechów na minutę przez dłuższy czas, może to być sygnał problemów zdrowotnych.
2. Rytm oddechowy – nieregularne oddechy i krótkie przerwy są normalne, ale jeśli dziecko ma długie pauzy (ponad 10 sekund) lub oddech staje się nieregularny w nietypowy sposób, warto skonsultować się z lekarzem.
3. Dźwięki podczas oddychania – chrapanie, świszczenie, głośne sapanie lub piski mogą wskazywać na zatkane drogi oddechowe lub infekcje.
4. Ruch klatki piersiowej – widoczne wciąganie żeber lub poruszanie skrzydełkami nosa podczas oddychania może być oznaką problemów z oddychaniem.
5. Kolor skóry – sinienie wokół ust, nosa lub paznokci może świadczyć o niedotlenieniu i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
6. Zachowanie dziecka – jeśli noworodek jest wyjątkowo ospały, drażliwy lub ma trudności z jedzeniem, może to być objaw problemów oddechowych.

Prawidłowy oddech noworodka

Prawidłowy oddech noworodka powinien być spokojny, miarowy i stosunkowo szybki – w zakresie 30-60 oddechów na minutę. Podczas snu oddech może być nieco wolniejszy, a w trakcie aktywności przyspieszać. Noworodek oddycha przez nos, bez wyraźnego wysiłku. Klatka piersiowa powinna unosić się i opadać równomiernie, bez nadmiernego wciągania żeber. Skóra dziecka powinna mieć zdrowy, różowy odcień, a maluch nie powinien wykazywać oznak niepokoju związanych z oddychaniem. Jeśli rodzice mają wątpliwości dotyczące sposobu oddychania swojego dziecka, zawsze warto skonsultować się z lekarzem.

Czy noworodek oddycha przez usta?

Zasadniczo noworodki oddychają przez nos i nie są przystosowane do oddychania przez usta, chyba że ich drogi oddechowe są zablokowane. Gdy niemowlę ma zatkany nos z powodu infekcji lub alergii, może mieć trudności z oddychaniem i wykazywać oznaki dyskomfortu, takie jak płacz, niepokój lub problemu z jedzeniem. Dlatego tak ważne jest dbanie o higienę nosa malucha – w razie potrzeby można stosować sól fizjologiczną lub aspiratory do nosa, aby ułatwić mu oddychanie.

Warto pamiętać, że jeśli dziecko regularnie oddycha przez usta, może to wskazywać na pewne problemy zdrowotne, takie jak przerost migdałków, alergie lub inne schorzenia dróg oddechowych. W takim przypadku warto skonsultować się z pediatrą.

Zobacz również: niespokojny sen niemowlaka.

Jak szybko oddycha noworodek?

Noworodki oddychają szybciej niż dorośli. Prawidłowa częstotliwość oddechów u noworodka wynosi około 30-60 oddechów na minutę. Dla porównania, dorosły człowiek wykonuje średnio 12-20 oddechów na minutę. Szybkie oddychanie u noworodków wynika z tego, że jego płuca są małe, a zapotrzebowanie na tlen wysokie.

Rytm oddechowy noworodka może się zmieniać w zależności od jego stanu – w czasie snu oddech jest spokojniejszy, natomiast podczas płaczu lub aktywności może stać się szybszy i płytszy. Jeśli jednak oddech dziecka jest wyraźnie przyspieszony przez dłuższy czas (powyżej 60 oddechów na minutę), występują trudności z oddychaniem, sinica wokół ust lub wciąganie żeber, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, ponieważ może to być objaw infekcji dróg oddechowych lub innego poważniejszego schorzenia.

Oddychanie noworodka jest unikalnym procesem, który różni się od oddychania starszych dzieci i dorosłych. Maluchy oddychają głównie przez nos, a ich oddech jest szybki i często nieregularny. Chociaż okresowe przerwy w oddychaniu są normalne, długotrwałe trudności powinny być skonsultowane z lekarzem. Obserwacja rytmu oddechowego dziecka pozwala rodzicom szybko wychwycić ewentualne niepokojące sygnały i zapewnić noworodkowi odpowiednią opiekę.

Zobacz również: rodzaje płaczu niemowlaka.